ΑΘΗΝΑ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2012
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
ΤΟ ΑΪΚΙΝΤΟ ΣΑΝ ΔΡΟΜΟΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ
"Η ελευθερία δεν είναι μια αφηρημένη φιλοσοφική έννοια, αλλά η ζωτική, συγκεκριμένη δυνατότητα που έχει κάθε ανθρώπινη ύπαρξη να αναπτύξει πλήρως όλες τις δυνάμεις, τις ικανότητες και τα ταλέντα, με τα οποία την έχει προικίσει η φύση και να τα βάλει στην υπηρεσία της κοινωνίας.
Όσο λιγότερο επηρεάζεται αυτή η φυσική εξέλιξη του ανθρώπου από την εκκλησιαστική ή την πολιτική κηδεμονία, τόσο πιο επαρκής και αρμονική θα γίνεται η ανθρώπινη προσωπικότητα, τόσο πιο πολύ θα αποτελεί το μέτρο του πνευματικού πολιτισμού της κοινωνίας μέσα στην οποία αναπτύχθηκε." (1)
Σχεδόν όλες οι πολεμικές τέχνες, στον ορισμό τους τουλάχιστον, υποστηρίζουν ότι προσφέρουν στον ασκούμενο ένα δρόμο για αυτοβελτίωση. Σε ποιο βαθμό το καταφέρνουν και αν αυτό ισχύει για όλες τις πολεμικές τέχνες, που ισχυρίζονται κάτι τέτοιο, είναι μια ενδιαφέρουσα ερώτηση, την οποία όμως δεν θα ήμασταν σε θέση να απαντήσουμε τεκμηριωμένα. Αυτό που μας ενδιαφέρει εδώ είναι να εντοπίσουμε μέσα στην άσκηση του ΑΪΚΙΝΤΟ τα στοιχεία και τις μεθόδους που - κατά την γνώμη μας - μπορούν να λειτουργήσουν καταλυτικά στην ανάπτυξη του χαρακτήρα του/της ασκούμενου/ης.
Εδώ γεννιούνται - δίκαια νομίζω - μερικές ερωτήσεις. Πρώτα, ποιά είναι τα στοιχεία που περιέχει η πολεμική τέχνη που την καταστούν ικανή να διαμορφώνει χαρακτήρες; Και δεύτερον, μπορεί ο/η κάθε μαθητής/ρια που έρχεται σε επαφή με τη διδασκαλία του ΑΪΚΙΝΤΟ εξ ορισμού και μόνο να βελτιώνει το χαρακτήρα του;
Οι διάφοροι ασκούμενοι πλησιάζουν το ΑΪΚΙΝΤΟ με πολύ διαφορετικά, όπως είναι φυσικό, μεταξύ τους κίνητρα και διαφορετικές ιδέες.
Για κάποιους, ο στόχος του ΑΪΚΙΝΤΟ να χειριστεί άγριες και επιθετικές προθέσεις χωρίς να βλάψει τον επιτιθέμενο, είναι πολύ ελκυστικός και μπορεί να αναγνωρισθεί σαν η έμπρακτη εφαρμογή μερικών φιλοσοφικών θέσεων υψηλής ηθικής και ανθρωπιστικής αξίας.
Για κάποιους άλλους είναι άπλα ένα σύστημα άσκησης, που αφορά όχι μόνο το σώμα αλλά και το μυαλό και το πνεύμα. Και φυσικά δεν πρέπει να ξεχάσουμε αυτούς που αναζητούν να δώσουν την απάντηση στην ερώτηση, τι είναι το ΚΙ, αυτό το βασικό συστατικό του ΑΪΚΙΝΤΟ.
Από όποια ιδέα και αν κινούνται τελικά όλοι, όσοι έρχονται σε επαφή, βρίσκονται αντιμέτωποι με τρία τουλάχιστον στοιχεία της Άσκησης στο ΑΪΚΙΝΤΟ, που δεν τα συναντά κανείς συχνά σε άλλες δραστηριότητες.
Πρώτο στοιχείο, οι χώροι άσκησης, η μοναδική ατμόσφαιρα, το ήθος και ένα είδος μη επιβαλλόμενης πειθαρχίας που επικρατεί συνήθως στα ΑΪΚΙΝΤΟ dojo, και βέβαια το γεγονός ότι μαζί κάνουν προπόνηση ασκούμενοι κάθε ηλικίας, φύλου και ικανότητας.
Δεύτερο στοιχείο, η συνεργατική μέθοδος άσκησης του ΑΪΚΙΝΤΟ, με παρτενέρ και όχι με αντίπαλο είναι σίγουρα κάτι που δεν το συναντά κάνεις εύκολα σε άλλους χώρους της ανθρώπινης δραστηριότητας. Μέσα από την μακροχρόνια άσκηση με αυτή την μέθοδο ο/η ασκούμενος/η έρχονται αντιμέτωποι με τον ίδιο τους τον εαυτό, ανακαλύπτουν τα όρια τους, αναπτύσσουν μια ευαισθησία και την δυνατότητα να αντιλαμβάνονται τις ικανότητες και τις δυνατότητες του άλλου.
Τρίτο στοιχείο, το Ukemi του ΑΪΚΙΝΤΟ, δηλαδή η τέχνη του να δέχεται κάποιος με ασφαλή τρόπο με το σώμα του τις τεχνικές που εφαρμόζονται πάνω του. Είναι μοναδική ευκαιρία για να αναπτύξει κανείς μοναδικές σωματικές ικανότητες, αλλά επίσης να καταφέρει, μέσω της εμπειρίας που βιώνει κατά την άσκηση, να αφυπνίσει / να αλλάξει τον τρόπο που βλέπει τις ανθρώπινες σχέσεις.
Να αμφισβητήσει τα επικρατούντα κλισέ. Μαθαίνοντας τα όρια μας, πιστεύοντας στους εαυτούς μας, δεχόμενοι την ευθύνη των πράξεών μας, όλα αυτά μπορούν να έχουν βαθειά επίδραση πάνω στη σωματική και ψυχική υγεία κάποιου, στο χαρακτήρα του.
Με λίγα λόγια μπορεί το ΑΪΚΙΝΤΟ, κατά τη γνώμη μου, να αποτελέσει το σκαλοπάτι έκεινο, που κάποιος μπορεί να σταθεί και να δει τον εαυτό του και τα πράγματα της ζωής με άλλη προοπτική από την συνηθισμένη του. Μπορεί δηλαδή να είναι ένα σκαλοπάτι αλλαγής.
Tο ΑΪΚΙΝΤΟ απλόχερα μας συστήνει ένα πολύ διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης κάθε επιθετικής κατάστασης. " Είναι πολύ πιο αποτελεσματικό να μην απαντάς στην επιθετική κίνηση/διάθεση κάποιου με την ανάλογη επιθετικότητα ..." Μια εκδοχή ερμηνείας των αντίθετων δυνάμεων που δεν καταλαβαίνουμε συνήθως οι άνθρωποι. Η αρμονία που ψάχνει το ΑΪΚΙΝΤΟ ανάμεσα στις αντίθετες δυνάμεις είναι μια θετική θεώρηση, μια δημιουργία μέσα από την αντίθεση .
Αύτη η Αρχή του ΑΪΚΙΝΤΟ μπορεί να ανιχνευθεί και στο έργο του Ηράκλειτου .
Χαρακτηριστικά, πέρα από την γνωστή ρήση του Ηράκλειτου "Τα πάντα ρεί.", ας διαβάσουμε και ένα απόσπασμα, όπου ο Ηράκλειτος, με παράδειγμα το τόξο, μας χαρίζει ένα κατανοητό ορισμό:
"Για να τεντωθεί το τόξο χρειάζονται πράγματι δύο αντίθετες δυνάμεις. Αυτό είναι ακριβώς που δεν καταλαβαίνουν οι άνθρωποι όταν θεωρούν τα αντίθετα ως ενότητες ξεχωριστές και πάγιες και την μεταξύ τους αντίθεση ως αρνητική και καταστροφική, (ενώ αυτό που αντιτίθεται συμφωνεί με τον εαυτό του), η πιο όμορφη αρμονία είναι εκείνη που προκύπτει από συγκρουόμενες οντότητες, και τα πάντα γίνονται κατά την έριδα, τη διχόνοια και τη διαφωνία."
Ο Ηράκλειτος το ονομάζει "ταλαντευόμενη αρμονία", μια αρμονία που έχει δύο αντιτιθέμενους φορείς, σαν του τόξου.
Προσωπικά, ασκούμενος για κάποια χρόνια στο ΑΪΚΙΝΤΟ, νομίζω οτι μπορώ να δώσω προς τον εαυτό μου πιο σαφείς απαντήσει στις βασικές ερωτήσεις που κάθε ανθρώπινο πλάσμα προσπαθεί να απαντήσει, δηλαδή σχετικά με την αξία και το νόημα της ζωής.
Όλες οι αμφιβολίες εξαφανίζονται μέσα από την ύπαρξή μου, μέσα από τις πράξεις μου. "Το νόημα σε μένα καθορίζεται μέσα από αυτό που κάνω." (2)
Η Άσκηση, η συγκέντρωση, η προσπάθεια να γίνω καλύτερος είναι οι απαντήσεις, γιατί αυτά είναι οι βασικοί σκοποί της ζωής.
Στην πραγματικότητα μέσα από αυτά γίνομαι η απάντηση στην ερώτηση μου, όλες οι ερωτήσεις ακυρώνονται.
"Η μεγαλύτερη Νίκη είναι η Νίκη επί του εαυτού σου" Μ. Ουεσιμπα
Κατά τον Ηράκλειτο ο μόνος δαίμων στον οποίον υποκείμεθα είναι το δικό μας ήθος.
Κ. Καστοριάδης.
Rheinhold Messner.
ΤΟ ΑΪΚΙΝΤΟ ΣΑΝ ΔΡΟΜΟΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ
